سنگ کلیه در انواع مختلف رسوبات سختی هستند که درون کلیه ها از نمک های اسیدی ساخته و موجب بروز درد در ناحیه ی کمر و پهلو می شوندکه بسته به نوع سنگ درمان آن نیز متفاوت خواهد بود. سنگ کلیه به علل متفاوتی مثل سابقه ی خانوادگی و یا تغذیه ی نامناسب به وجود می آید که با توجه به نوع سنگ و شرایط بیمار درمان می شود. سنگهای کلیوی رسوبات سختی هستند که در درون کلیه های شما و از نمک های اسیدی و املاح ساخته می شوند.سنگ کلیه یک بیماری بسیار شایع است که برای کنترل آن باید غذاهای مفید و مضر برای بیماران سنگ کلیه را شناخت. اینجا سوالی پیش می آید که با رعایت تغذیه می توان سنگ کلیه را درمان کرد و آیا می توانم با تغییر آنچه که می خورم، به جلوگیری از سنگ کلیه کمک کنم؟
یک نکته برای سلامت کلیه همه
عمدتاً آب، مهم ترین کاری است که می توانید برای جلوگیری از سنگ کلیه انجام دهید.اگر نارسایی کلیه نداشته باشید، بسیاری از متخصصان مراقبت های بهداشتی توصیه می کنند که شما 6 تا ه8 لیوان 8 اونسی در روز آب بنوشید.با یک متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد این که چقدر باید بنوشید صحبت کنید.مطالعات نشان داده اند که رویکردهای رژیمی برای توقف رژیم فشار خون (dash) می تواند خطر سنگ کلیه را کاهش دهد. در مورد رژیم غذایی dash بیشتر یاد بگیرید.مطالعات نشان می دهند که اضافه وزن، خطر سنگ کلیه را افزایش می دهد. یک متخصص رژیم غذایی می تواند به شما کمک کند غذا را برنامه ریزی کنید تا به شما در کاهش وزن کمک کند.
آیا نوع سنگ کلیه که من دارم بر انتخاب غذایی که باید درست کنم تاثیر می گذارد؟
- سنگ کلسیم اکسالات
- سنگ فسفات کلسیم
- سنگ های اسید اوریک
- سنگ های سیستین
یک متخصص رژیم غذایی که متخصص جلوگیری از سنگ کلیه است می تواند به شما در تهیه وعده های غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه کمک کند.یک رژیم غذایی پیدا کنید که بتواند به شما کمک کند.
تغذیه مناسب دفع سنگ های کلسیم اکسالات
کاهش اکسالات:
اگر کلسیم اکسالات دارید، ممکن است بخواهید از این غذاها اجتناب کنید تا میزان اکسالات را در ادرار خود کاهش دهید:
- محصولات مغزدار و آجیل ها
- بادام زمینی
- اکسالات
- ریواس
- اسفناج
- برن گندم
با یک متخصص بهداشت و درمان درباره منابع غذایی مناسب صحبت کنید.
کاهش سدیم در تغذیه مبتلایان به سنگ کلیه
کم کردن سدیم:
شانس شما برای رشد سنگ های کلیه وقتی افزایش می یابد که سدیم زیادی بخورید. سدیم بخشی از نمک است. سدیم در بسیاری از غذاهای کنسروی، بسته بندی شده و فست فودها وجود دارد. همچنین در بسیاری از ادویه جات، چاشنی، و گوشت وجود دارد.با یک متخصص بهداشت و درمان در مورد این که چقدر سدیم باید در چیزی که می خورید صحبت کنید. به نکاتی برای کاهش مصرف سدیم خود مراجعه کنید.
پروتئین چه نقشی در تغذیه بیماران سنگ کلیه دارد؟
پروتئین حیوانی را محدود کنید:
خوردن پروتئین حیوانی ممکن است باعث افزایش شانس شما در توسعه سنگ های کلیه شود.یک متخصص احتمالا به شما می گوید که خوردن پروتیین حیوانی را محدود کنید، از جمله:
- گوشت گوساله، مرغ
- تخم مرغ
- ماهی و صدف
- شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی
با اینکه ممکن است نیاز به محدود کردن میزان پروتئین حیوانی وجود داشته باشد، اما هنوز باید مطمئن شوید که به اندازه کافی پروتئین دریافت می کنید.کمی از گوشت و پروتئین حیوانی که معمولاً با لوبیا، نخود خشک و عدس می خورید را در نظر بگیرید، اینها غذاهایی هستند که بر پایه گیاهی هستند که در هضم پروتئین بالا و پایین هستند.
مقدار کافی کلسیم از غذاها را بگیرید:
حتی با وجود اینکه کلسیم به نظر می رسد که علت سنگ های کلسیم است، اما چنین نیست. در مقادیر مناسب، کلسیم می تواند مواد دیگر را در دستگاه گوارش که می تواند موجب سنگ شود، مسدود کند.با یک متخصص بهداشت و درمان در مورد این که چقدر کلسیم باید بخورید، صحبت کنید تا به جلوگیری از تشکیل سنک کلسیم اکسالات و حمایت از استخوان های قوی کمک کنید. ممکن است بهتر باشد که از مواد غذایی گیاهی مانند آب میوه های کلسیم دار، غلات، نان، برخی انواع سبزیجات و برخی انواع لوبیا، کلسیم تهیه کنید.
تغذیه و رژیم غذایی سنگ های کلیوی فسفات کلسیم:
کم کردن سدیم:
شانس شما برای توسعه سنگ های کلیه وقتی افزایش می یابد که سدیم بیشتری بخورید. سدیم بخشی از نمک است. سدیم در بسیاری از غذاهای کنسروی، بسته بندی شده و سریع وجود دارد. همچنین در بسیاری از ادویه جات، چاشنی، و گوشت وجود دارد.
پروتئین حیوانی را محدود کنید:
خوردن پروتئین حیوانی ممکن است باعث افزایش شانس شما در توسعه سنگ های کلیه شود. یک متخصص بهداشت و درمان ممکن است به شما بگوید که خوردن پروتیین حیوانی را محدود کنید، از جمله:
- گوشت گوساله، مرغ
- تخم مرغ
- ماهی و صدف
- شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی
مناسب ترین تغذیه برای بیماران سنگ کلیه
با اینکه ممکن است نیاز به محدود کردن میزان پروتئین حیوانی باشد، اما هنوز باید مطمئن شوید که به اندازه کافی پروتئین به دست می آورید.در نظر بگیرید که برخی از انواع گوشت و پروتئین حیوانی که به طور معمول با برخی از این غذاهای گیاهی که پروتئین زیادی دارند، بخورید:
- حبوبات نظیر لوبیا، نخود خشک، عدس و بادام زمینی
- غذاهای سویایی، مانند شیر سویا، کره سویا و پنیر سویا
- محصولات مغزی و آجیل مانند بادام و کره بادام، بادام هندی، گردو و پسته و تخم گل آفتابگردان
نقش کلسیم در تغذیه سنگ کلیه
مقدار کافی کلسیم از غذاها بگیرید:
حتی با وجود اینکه کلسیم به نظر می رسد که علت سنگ های کلسیم است، اما چنین نیست.در مقادیر مناسب، کلسیم می تواند مواد دیگر را در دستگاه گوارش که ممکن است منجر به سنگ شود، مسدود کند.با یک متخصص بهداشت و درمان درباره میزان کلسیم لازم برای کمک به جلوگیری از تشکیل سنگ فسفات کلسیم و حمایت از استخوان های قوی، صحبت کنید. ممکن است بهتر باشد که از خوراکی هایی مانند آب میوه کلسیم دار، غلات، نان، برخی انواع سبزیجات و برخی انواع لوبیا مصرف کنید.
رژیم غذایی و تغذیه سنگ های کلیوی اسید اوریک:
پروتئین حیوانی را محدود کنید:
خوردن پروتئین حیوانی ممکن است باعث افزایش شانس شما در ایجاد سنگ های کلیه شود. یک متخصص بهداشت و درمان می تواند به شما بگوید که خوردن پروتیین حیوانی را محدود کنید، از جمله
- گوشت گوساله، مرغ
- تخم مرغ
- ماهی و صدف
- شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی
خوردنی و نخوردنی های تغذیه سنگ کلیه
همانطور که در این بخش از سلامت نمناک می خوانید با اینکه ممکن است نیاز به محدود کردن میزان پروتئین حیوانی باشد، اما هنوز باید مطمئن شوید که به اندازه کافی پروتئین به دست می آورید. پس حتما برخی از انواع گوشت و پروتئین حیوانی که به طور معمول مصرف می کردید را با برخی از این خوراکی های گیاهی که پروتئین زیادی دارند تعویض کنید:
- حبوبات نظیر لوبیا، نخود خشک، عدس و بادام زمینی
- غذاهای سویایی مانند شیر سویا، کره سویا و پنیر سویا
- محصولات دانه ای و آجیل مانند بادام و کره بادام، بادام هندی، گردو و پسته
با یک متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد این که چقدر پروتئین باید بخورید و چقدر باید از غذاهای حیوانی و گیاهی استفاده کنید صحبت کنید.کاهش وزن در صورتی که اضافه وزن دارید به خصوص برای افرادی که سنگ اسید اوره را دارند مهم است.
رژیم غذایی و تغذیه مناسب بیماران با سنگ کلیوی سیستین
نوشیدن مایعات به اندازه کافی، عمدتاً آب، مهم ترین تغییر سبک زندگی است که می توانید برای جلوگیری از سنگ های سیستین انجام دهید. با یک متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد این که چقدر مایع باید بنوشید صحبت کنید.اکثر آمریکایی ها سدیم زیادی مصرف می کنند. بزرگسالان باید کم تر از 2300 میلی گرم در روز مصرف کنند. یک قاشق چای خوری نمک سفره 2.325 میلی گرم سدیم دارد.
بایدها و نبایدهای تغذیه سنگ کلیه
اگر سنگ های کربنات کلسیم و یا سنگ فسفات کلسیم دارید، باید از این رهنمود پیروی کنید، حتی اگر برای جلوگیری از سنگ کلیه دارو مصرف کنید.در اینجا چند نکته برای کمک به کاهش مصرف سدیم آورده شده است:
درصد مقدار روزانه (% DV) برای سدیم در برچسب واقعیت های غذایی که در بسیاری از غذاها یافت می شود را بررسی کنید. سدیم کم 5 % یا کم تر است و در سدیم بیش از 20 % زیاد است.
به این فکر کنید که هر روز چقدر سدیم مصرف می کنید. هنگام خوردن غذا، از مقدار سدیم موجود در غذا سوال کنید.پختن با نشاسته. از غذاهای فرآوری شده و فست فود، سوپ کنسروی و سبزیجات، و گوشت پرهیز کنید.برچسب غذاها را نگاه کنید:بدون سدیم، بدون نمک، سدیم خیلی کم.برچسب های مواد اولیه و سدیم پنهان را بررسی کنید.سدیم بیکربنات، نام شیمیایی جوش شیرینپودر پخت و پزی که شامل سدیم بیکربنات و مواد شیمیایی دیگر می شود.دیسودیم فسفات.گلوتامات مونو سدیم، یا MSG.سدیم آلژینات.سدیم نیتریت یا نیتریت.
چگونه از سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟ با تغذیه
پیش گیری از سنگ کلیه به معنی جلوگیری از شرایطی است که از شکل گیری آن ها را انجام می دهد. در اینجا توصیه هایی در این باره آورده شده است:
آب فراوان بنوشید:
نوشیدن آب زیاد، مواد موجود در ادرار را که منجر به سنگ می شود، رقیق می کند. سعی کنید به اندازه کافی مایعات بنوشید تا 2 لیتر ادرار را در روز را انجام دهید، که تقریباً هشت فنجان استاندارد 8 اونسی است. هم چنین برخی نوشیدنی های اسیدی مانند لیموناد و آب پرتقال نیز کمک می کنند. سیترات در این نوشیدنی ها به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می کنند.
کلسیمی را پیدا کنید که به آن نیاز دارید:
بدست آوردن مقدار کم از کلسیم در رژیم غذایی می تواند باعث افزایش سطوح اکسالات بشود که باعث ایجاد سنگ کلیه می شود. برای جلوگیری از این کار، اطمینان حاصل کنید که مقدار کلسیم لازم برای سن شما را در دریافت می کنید.
به طور ایده آل، به دست آوردن کلسیم از مواد غذایی مهم است، چون برخی از مطالعات مصرف مکمل های کلسیم را با سنگ کلیه مرتبط هستند. مردان 50 ساله و مسن تر باید 1.000 میلی گرم کلسیم در روز داشته باشند، همراه با 800 تا 1.000 واحد بین المللی (IU) ویتامین D برای کمک به بدن برای جذب کلسیم.
تغذیه چه نقشی در درمان سنگ کلیه دارد؟
کاهش سدیم:
یک رژیم غذایی با سدیم بالا می تواند سنگ کلیه را تحریک کند چون مقدار کلسیم را در ادرار شما افزایش می دهد. بنابراین یک رژیم غذایی کم سدیم برای بیماران مستعد سنگ توصیه می شود.
دستورالعمل های جاری پیشنهاد می کنند که کل مصرف سدیم روزانه به 2300 میلی گرم محدود شود. اگر سدیم در گذشته به سنگ کلیه کمک کرده باشد، سعی کنید که مصرف روزانه خود را به 1500 میلی گرم کاهش دهید. این برای فشار خون و قلب شما هم خوب خواهد بود.
پروتئین حیوانی را محدود کنید:
خوردن بیش از حد پروتئین حیوانی، مانند گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، و غذاهای دریایی، سطح اسید اوره را افزایش می دهد و می تواند منجر به سنگ کلیه شود. رژیم غذایی با پروتئین کم هم چنین میزان سدیم سیترات را کاهش می دهد، که ماده شیمیایی در ادرار است که به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می کند.
اگر در معرض سنگ سازی قرار دارید، گوشت روزانه خود را به مقداری محدود کنید تا بزرگ تر از یک بسته کارت بازی نباشد.
از غذاهای سنگ ساز پرهیز کنید:
چغندرقند، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و بسیاری از آجیل ها غنی از فسفات هستند و کولا غنی از فسفات هستند که هر دو می توانند به سنگ کلیه کمک کنند. اگر از سنگ رنج می برید، پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که از این غذاها اجتناب کنید یا آن ها را به مقادیر کمتری مصرف کنید.
یک برنامه غذایی و تغذیه کلی برای بیماران مبتلا به سنگ کلیه
ورزش های سنگین برای بیماران کلیوی توصیه نمیشود مگر با اجازه پزشک متخصص.
بیمارانی مبتلا به سنگ کلیه می شوند بهتر است بیشتر غذاهایی که ملین هستند بخورند، البته توجه داشته باشند که ملین های قوی توصیه نمیشود و با خوردن انجیر، روغن زیتون در غذایشان کمی آن را ملین کنند.هلو، زردآلو و گلابی از جمله میوه های مضر برای این افراد است اما خیار، آلبالو، انجیر، انگور، خربزه و زالزالک از جمله میوه هایی است که مصرف آن یکساعت بعد از غذا برایشان توصیه می شود.گوشت شتر، گاو، گوساله، گوشت های مانده و ماهی شور برایشان مضر است اما مرغ، جوجه و گوشت پرندگان برای این دسته از افراد مناسب است.بهترین نان برای این افراد نان خشکار که گندم آن شسته نشده و سبوس آن گرفته نشده است و در مقابل نان فتیر توصیه نمیشود.زیتون پرورده، کرفس، عسل، مویز، فلفل و نوشیدنی مانند عرق بهار نارنج برایشان خوب است
کله پاچه، حلیم، رشته، غذاهای مانده و فریزری، قارچ، غذاهای کنسروی، بادمجان و تخم مرغ آب پز برایشان مضر است و در مقابل غذاهایی که نمک کمی دارند زرده تخم مرغ نیمه برشته شده و غذاهایی که با گوشت پرندگان وروغن کنجد یا روغن بادام باشد برای این افراد توصیه می شود.
منبع: نمناک