ازدواج در سالمندی مانع افسردگی می‌شود

«برای آنکه سالمندانی که به تنهایی زندگی می‌کنند و همسری ندارند بتوانند به خوبی زندگی کنند و این دوران را به سلامت بگذرانند، بهترین کار ازدواج است. چرا که تنهایی، احساس پوچی می‌آورد و احساس پوچی، افسردگی. البته وقوع این امر برای زنان و مردان سالمند متفاوت است و به دلیل‌‌ همان فرهنگی که به آن اشاره کردم، زنان سالمند ما مشکل‌تر از مردان می‌توانند تن به این کار دهند یا شرایط برای آن‌ها سخت‌تر فراهم می‌شود.

زن۶۰ساله‌ای که به تنهایی زندگی می‌کند شاید به مرور برای خود انگیزه ایجاد کند که مثلاً امروز دخترم می‌آید یا فردا پسرم می‌آید، اما در هر حال این زن به دلیل مشغله‌های فردی و اجتماعی فرزندانش در حاشیه قرار می‌گیرد و این موجب می‌شود که گمان کند مزاحمت برای فرزندانش ایجاد کرده و باری بر دوش آن‌هاست. بنابراین یک ازدواج مجدد که درست و سنجیده صورت گیرد، می‌تواند باعث شود که دو فرد سالمند دوباره همدم هم باشند و این یعنی افزایش امید به زندگی که ضد افسردگی‌ست.»

تنهایی لزوماً فیزیکی نیست ، وقتی که فرد ازدواج می‌کند، مورد محبت همسر خود قرار می‌گیرد و محبت می‌کند و این یعنی شروع دوباره زندگی و داشتن انگیزه برای ادامه آن. بنابراین تنهایی لزوماً فیزیکی نیست و ما گاهی از نظر روحی و روانی نیاز به همراه داریم. در غیر این صورت، فرد سالمند به دلیل نداشتن انگیزه ممکن است که به انزوا کشیده شده و تحریک‌پذیر شود، یعنی خیلی زود رنجیده‌خاطر می‌شود، یعنی با هر کار و محبتی که نسبت به او می‌شود، این نتیجه را می‌گیرد که باری بر دوش فرزندانش است و این برای روان و روح او خوشایند نیست. به همین دلیل من توصیه می‌کنم که سالمندان تنهای ما ازدواج کنند چراکه شروع زندگی مستقل یعنی از حاشیه خارج‌شدن و دوباره اصل قرار گرفتن.

هشدار درمورد افزایش افسردگی در سالمندان مجرد 

آمارهای ثبت احوال کشور نشان می دهد که روزانه ۳۲ سالمند در کشور ازدواج می کنند. هرچند این امار حاکی از افزایش امید به زندگی در ایران است ولی با توجه به هشدار کارشناسان و روانشناسان برای افزایش شادابی و امید به زندگی در میان جامعه سالمندی باید دستگاههای مسئول تسهیلات مناسبی را برای تشویق سالمندان به ازدواج به کار ببرند.

شاید وقتی ازدواج یک سالمند را در دهه ۶۰ می شنیدیم تعجب می کردیم چرا که در آن دهه فرهنگ ازدواج آن هم در تمامی سنین بزرگسالی آن طور که باید و شاید مطرح نبود. تا جائیکه در همان دهه پخش فیلم سینمایی “خواستگاری” با بازی هادی اسلامی با حاشیه هایی همراه بود. گروهی فیلم را تحسین کرده و گروهی هم ازدواج یک مرد سالمند که همسرش را از دست داده را بی احترامی به زنان می دانستند. ولی در دهه ۸۰ این تابو شکسته شد و امروز آمارها از رغبت بیشتر سالمندان برای ازدواج سخن می گویند.

جالب است بدانید، افرادی که در طول این پنج سال ازدواج کرده بودند، در مصاحبه دوم بهبود وضعیت روانی شان را نسبت به آنهایی که ازدواج نکرده بودند، گزارش دادند. آنها در یک مقیاس ۸۴ نمره ای افسردگی به طور متوسط ۳/۴۲ نمره پایین تری پیدا کرده بودند.

وقتی محققان میزان تأثیر ازدواج را بر حسب افسرده بودن در شروع تحقیق در افراد مورد آزمایش اندازه گرفتند، نتایج حاصل بر خلاف انتظارشان بود؛ زیرا افراد افسرده ای که ازدواج کرده، نسبت به افراد افسرده ای که ازدواج نکرده بودند به طور متوسط ۷/۵۶ نمره کاهش نشان می دادند، در حالی که این کاهش در مورد افراد شادی که ازدواج کرده بودند تنها ۸۷/۱ نمره بود. به عبارت دیگر ازدواج تقویت روانی بسیار بیشتری در افراد افسرده ایجاد کرده بود تا افراد شاد.

ازدواج در دوران سالمندی به شادابی روحیه افراد کمک می کند و مانع از ایجاد افسردگی می شود

جالب آنکه در همین تحقیقات عنوان شده است که زندگی کردن در کنار همسر برای سلامت سالمندان نیز مفید است؛ زیرا براساس نتایج بررسی پژوهشگران که در نشریه آمریکایی سلامت جامعه به چاپ رسیده، آن دسته از مردان و زنانی که در سنین سالمندی همسر دارند و در کنار او زندگی می کنند، از نظر وضع سلامت در شرایط بهتری قرار دارند و بیشتر از سالمندان مجرد تحت مراقبت های بهداشتی پزشکی قرار می گیرند. پژوهشگران با بررسی چندین ساله بر روی بیش از ۱۳ هزار زن و مرد بالای ۶۵ سال به این نتیجه رسیدند: سالمندانی که در کنار همسر خود زندگی می کنند، امید به زندگی بیشتری دارند و آزمایشهای دوره ای نظیر غربالگری سرطان روده بزرگ، اندازه گیری فشارخون، میزان کلسترول و قند خون و… را به موقع انجام می دهند.

بر عکس سالمندان مجرد، زیاد به کنترل سلامت خود علاقه مند نیستند و علایم افسردگی در آنان بیشتر مشاهده می شود، در حالی که سالمندانی که همسر دارند، از روحیه با نشاط تر و اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند. پس باز هم تا دیر نشده ازدواج کنید.

سالمندان پا به سن گذاشته ای که ممکن است دچار مشکلات عصبی باشند و در صورت ازدواج، موجب تخریب روحیه فرد مقابل شان نیز شوند، بهتر است از ازدواج صرف نظر کنند، زیرا ازدواج پدیده ای است اجتماعی و بسیار مهم که باید بر اساس اصول صحیح شکل گرفته باشد تا سبب تعالی جسمی و روحی آنان شود.

با این همه فرزندان نباید این نکته را فراموش کنند که امروز برخلاف گذشته زندگی خانوادگی از گستردگی گذشته برخوردار نیست و تنهایی سالمندان پس از فوت همسر آثار سوئی بر روان آن‌ها به جای می‌گذارد. فرزندان باید نگران والدین خود باشند و حتی برای آشنایی والد تنهای خود با یک همسر مناسب برنامه‌ریزی کنند تا در نشست‌های خانوادگی و در رفت‌ و آمدهای دوستانه با همکاران و همسایگان خود اگر مورد خاصی وجود داشت موجبات آشنایی بیشتر صورت گیرد.

آدمی در هر دوره‌ای به توجه و مراقبت نیاز دارد. در کودکی والدین و درمیانسالی همسران مراقب یکدیگر هستند. هرچه سن بالا می‌رود توانایی‌های فرد کمتر می‌شود و نیاز او به مراقبت افزایش می‌یابد، به ویژه در مردان به دلیل اینکه توجه کمتری نسبت به سلامت خود دارند و کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند، لزوم وجود همسران در کنار هم امری ضروری است.

یکی از اهداف کلی ازدواج مراقبت جسمانی و روانی همسران از یکدیگر است،افراد مسن چون فرزندانشان یا ازدواج کرده یا در خارج از کشور هستند، احساس تنهایی دارند و این امر زمانی سخت‌تر می‌شود که یکی از زوجین فوت کند. ‌فرد وقتی تنها شود و با کسی صحبت نکند، تخلیه هیجانی نمی‌شود و این امر به افسردگی او منجر می‌شود. متأسفانه در ایران افراد سالمند برای ازدواج دوباره تحت فشار از سوی خانواده هستند.

فرد مجبور است به خاطر باورهای غلط اجتماعی و اثبات وفاداری خود به همسرش تا پایان عمر تنها زندگی کند، در صورتی که وفاداری تنها زمانی معنا می‌دهد که فرد زنده است ولی وقتی شریک زندگی می‌میرد معنای خود را از دست می‌دهد و حتی دین اسلام هم اجازه ازدواج مجدد را داده است.  از سوی دیگر با ازدواج دوباره، هزینه‌های بالای زندگی، درمان و… بین دو طرف تقسیم می‌شود که این امر از بار مشکلات می‌کاهد.

نکاتی که سالمند باید در حین ازدواج به آنها توجه داشته باشد، سالمندان باید توجه داشته باشند که همسر آنها از نظر سطح فرهنگی با آنها تناسب داشته باشد، زیرا در غیر این صورت، ازدواج در هر سنی به یک چالش جدی تبدیل می شود.

همچنین سالمندان بهتر است درباره موضوع حضور بچه ها در زندگی آنها نیز به توافق برسند تا بعدها دچار مشکل نشوند. مثلا تعیین کنند که فرزندان آنها تا چه حد می تواند به آنها سر بزند، آیا فرزند مجرد یکی از سالمندان می تواند با آنها زندگی کند و … یعنی الزامی است که درباره موضوع فرزندان خود نیز کاملا صحبت کنند و در این باره قبل از ازدواج به توافق برسند.

منبع: بیتوته