لیکن پلان یک نوع بثورات پوستی است که توسط سیستم ایمنی ایجاد می شود. مشخص نیست چرا واکنش ایمنی رخ می دهد.
علل لیکن پلان
ممکن است چندین عامل در این مسئله نقش داشته باشد و هر مورد متفاوت است. علل احتمالی عبارتند از:
- عفونت های ویروسی
- آلرژن ها
- استرس
- ژنتیک
گاهی اوقات لیکن پلان همراه با اختلالات خود ایمنی بروز میکند. در حالی که ممکن است ناخوشایند باشد، در اکثر موارد لیکن پلان بیماری جدی نیست. این بیماری مسری نیز نمی باشد.
با این حال، برخی از موارد نادر وجود دارد که ممکن است جدی و دردناک باشد. این بیماری را می توان با داروهای موضعی و خوراکی برای کاهش علائم یا استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، درمان کرد.
علائم لیکن پلان
برخی از رایج ترین نشانه های لیکن پلان عبارتند از:
- ضایعات یا برآمدگی رنگی بر روی پوست یا ناحیه تناسلی
- ضایعاتی که طی چند هفته یا چند ماه روی بدن گسترش می یابند.
- خارش در محل بثورات
- ضایعات سفید و شبکه ای در دهان، که ممکن است دردناک باشد یا موجب احساس سوزش شود.
- تاول ها، که می ترکند و زخمی میشوند.
- خطوط سفید نازک بر روی بثورات
شایع ترین نوع لیکن پلان پوست را تحت تاثیر قرار میدهد. در طول چند هفته، ضایعات ظاهر می شوند و گسترش می یابند. این وضعیت معمولا در عرض ۶ تا ۱۶ ماه از بین می رود.ضایعات در قسمت هایی علاوه بر پوست و یا ناحیه تناسلی بروز میکنند اما این موارد کمتر شایع هستند. این قسمت ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- غشاهای مخاطی
- ناخن
- پوست سر
همچنین انواع مختلف این بیماری در خاورمیانه، آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نیز شایع تر است.
علل و عوامل خطر این بیماری چه هستند؟
لیکن پلان زمانی که بدن شما به اشتباه به پوست یا سلول های غشای مخاطی حمله می کند، ایجاد میشود. پزشکان مطمئن نیستند که چرا این مسئله رخ میدهد.
لیکن پلان می تواند در هر کسی در هر سنی بروز کند، اما عوامل خاصی وجود دارد که باعث می شود برخی افراد احتمال بیشتری برای ابتلا به این وضعیت داشته باشند. شکل پوست لیکن پلان در مردان و زنان به طور یکسان ظاهر می شود، اما زنان دو برابر احتمال ابتلا به فرم دهانی این بیماری را دارند. لیکن پلان در کودکان و سالمندان بسیار نادر است. این بیماری در افراد میانسال شایع است.
سایر عوامل خطر شامل داشتن عضوی از خانواده که مبتلا به این بیماری بوده است، داشتن بیماری ویروسی مثل هپاتیت C یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص که به عنوان آلرژن ها عمل می کنند، می باشند. این آلرژن ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آنتی بیوتیک ها
- آرسنیک
- طلا
- ترکیبات یدید
- دیورتیک ها
- انواع خاصی از رنگ ها
- داروهای دیگر
تشخیص لیکن پلان
هر گاه متوجه بروز بثورات پوستی یا ضایعاتی در دهان و یا اندام تناسلی خود شدید، باید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید. در صورتی که تشخیص لیکن پلان مشخص نباشد یا علائم شما خیلی ناراحت کننده باشند پزشک ممکن است شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.پزشک عمومی یا متخصص پوست ممکن است تنها با نگاه کردن به بثورات بتواند تشخیص دهد که شما مبتلا به لیکن پلان هستید یا خیر. برای تأیید تشخیص، ممکن است نیاز به آزمایشات بیشتری داشته باشید.
این آزمایشات می توانند شامل بیوپسی باشند، یعنی نمونه ای کوچک از سلول های پوست که زیر میکروسکوپ بررسی میشوند، یا آزمایش آلرژی برای فهمیدن اینکه آیا واکنش آلرژیک دارید یا خیر. اگر پزشک شما مشکوک شود که علت اصلی عفونت است، ممکن است لازم باشد آزمایشی برای هپاتیت C انجام دهید.
درمان لیکن پلان
برای موارد خفیف لیکن پلان، که معمولا طی چند هفته یا چند ماه از بین می روند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اگر علائم ناراحت کننده یا شدید باشند، پزشک شما می تواند دارو تجویز کند.هیچ درمان قطعی برای لیکن پلان وجود ندارد، اما داروهایی که علائم را درمان می کنند مفید هستند و برخی ممکن است حتی قادر باشند علت اصلی احتمالی را مورد هدف قرار دهند. داروهایی که اغلب تجویز می شوند عبارتند از:
- رتینوئید، که مربوط به ویتامین A است و به صورت موضعی یا خوراکی مصرف می شود.
- کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب می شوند و می توانند به صورت موضعی، خوراکی یا تزریقی استفاده شوند.
- داروهای آنتی هیستامین التهاب را کاهش می دهند و ممکن است به طور خاص در مواردی که بثورات شما توسط آلرژن ها ایجاد می شوند مفید باشند.
- کرم های غیر استروئیدی که به صورت موضعی استفاده می شوند و می توانند سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب کنند و بثورات را از بین ببرند.
- نور درمانی، لیکن پلان را با نور ماوراء بنفش درمان می کند.
درمان خانگی
روش های دیگری هم وجود دارند که می توانید در خانه برای تکمیل درمان تجویزی خود امتحان کنید. این روش ها شامل موارد زیر هستند:
- خیساندن بدن در وان بلغور جو دوسر
- اجتناب از خراشیدگی پوست
- استفاده از کمپرس های سرد روی بثورات
- استفاده از کرم های ضد خارش بدون نسخه
قبل از اضافه کردن محصولات بدون نسخه به برنامه درمانی خود با پزشک صحبت کنید. به این ترتیب مطمئن خواهید شد که هیچ کدام از محصولاتی که مصرف میکنید با داروهای تجویزی که در حال مصرف آنها هستید تداخل ندارند.
عوارض لیکن پلان چیست؟
درمان لیکن پلان در صورتی که در مهبل (واژن) شما ایجاد شود، میتواند دشوار باشد. این نوع از لیکن پلان می تواند به درد، زخم، و ناراحتی در طول رابطه جنسی منجر شود.ابتلا به لیکن پلان می تواند خطر ابتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی را نیز افزایش دهد. افزایش این خطر اندک است، اما باید برای معاینه های روتین سرطان پوست به پزشک خود مراجعه کنید.
چشم انداز این بیماری چطور است؟
لیکن پلان می تواند ناراحت کننده باشد، اما خطرناک نیست. با گذشت زمان و ترکیبی از درمان های خانگی و تجویزی، بثورات شما از بین خواهند رفت.
منبع:راستینه
