صنعت مد یکی از پردرآمدترین و پرارزش‌ترین صنعت‌های دنیا است و با ارزشی نزدیک به سه تریلیون دلار، کمپانی‌های زیادی را هرساله جذب خود می‌کند. اما هم طبیعت و هم انسان‌ها در حال آسیب‌دیدن از این صنعت پرزرق‌وبرق هستند.
تظاهرات مردم بنگلادش در اعتراض به شرایط خطرناک کارخانه های تولید لباس
روز تلخ تقویم دنیای مد؛ حادثه رانا پلازا
بارها اتفاقات ناگواری مانند آتش‌سوزی، برای کارگران کارخانه‌های نساجی و تولید لباس افتاده که نبود امکانات و راه خروج اضطراری، فاجعه‌آفرین شده است. ولی یکی از وحشتناک‌ترین اتفاقات به تاریخ 24 آوریل سال 2013 برمی‌گردد. زمانی که رانا پلازا (ساختمان سوار) هشت طبقه، در اطراف داکا، پایتخت بنگلادش، فرو ریخت و باعث کشته‌شدن 1134 نفر و آسیب‌دیدن 2500 نفر شد. بیشتر قربانیان سنی بین 13 تا 30 داشتند.
یکی از بازماندگان حادثه رانا پلازا و تصویر همسرش
رانا پلازا در ابتدا یک ساختمان چهار طبقه بود که شامل بانک، تعدادی منزل و مغازه بود. ولی با ساخت چهار طبقه غیرقانونی، کارخانه نساجی و دوخت لباس برندهایی مانند منگو، بنتون، والمارت، زارا ، پریمارک و برندهای دیگر همراه با ژنراتورهای قوی، به این ساختمان اضافه شد. روز قبل از حادثه با مشاهده ترک‌های شدید، بانک و مغازه‌ها تعطیل شدند اما صاحبان ساختمان به هشدارها توجهی نکردند و به کارگران نساجی دستور داده شده بود که روز بعد باید سرکار بیایند و خبری از تعطیلی نیست. صبح روز بعد، در ساعت اوج شلوغی و هم‌زمان با روشن‌شدن ژنراتور، ساختمان فرو ریخت. کارخانه‌های نساجی از این ژنراتورها برای تولید برق لازم دستگاه‌ها استفاده می‌کردند.
مقصران این حادثه چه کسانی بودند؟
17 نفر در ارتباط با این حادثه مجرم شناخته شدند که اکثرا جزو صاحبان این ساختمان بودند. سوهل رانا، یکی از اعضای احزاب سیاسی بنگلادش، به‌خاطر ساخت غیرمجاز و بی‌توجهی به هشدارها دستگیر شد. شرکت‌هایی مانند آدیداس و بنتون که در این حادثه دخیل بودند، تصمیم گرفتند شرایط بهتری برای کارگرانشان فراهم کنند و حتی خط تلفنی برای دریافت شکایت‌ها و اعتراضات از سمت کارگران فراهم کردند اما برندهایی مانند والمارت نیز بودند که از پرداخت غرامت سر باز زدند.
ساختمان رانا پلازا
به غیر از کشته‌شدگان، 2500 نفر از این حادثه آسیب دیدند که آسیب‌های خیلی از این افراد مادام‌العمر است و دیگر نمی‌توانند کار کنند. خیلی از کارگران، زنانی بودند که درآمد بسیاری نداشتند و سرپرست خانوار بودند. به‌طور کلی زنان زیادی در کارخانه‌های تولید پوشاک کار می‌کنند که با آنها برخورد مناسبی نمی‌شود و اغلب قربانی آزارهای جنسی میشوند.
کارگران تولید پوشاک در بنگلادش
بنگلادش نزدیک به 5000 کارخانه تولید پوشاک دارد و بعد از چین، رتبه دوم را بین صادرکنندگان لباس دارد. پایین‌بودن هزینه کارخانه و کارگر، برندهای بزرگی چون اچ اند ام و حتی برندهای لوکس را جذب این کشور کرده است. اما متاسفانه نظارتی بر این کارخانه‌ها وجود ندارد و کارگران بسیار کم‌سن در محیطی آلوده و خطرناک، شش روز هفته روزی 13 ساعت کار می‌کنند که در طول زمان دچار خمیدگی ستون مهره و حتی بیماری‌های ریوی میشوند.
بعد از این حادثه اعتراضات زیادی در سرتاسر دنیا، مخصوصا بنگلادش، در مخالفت با سیاست غلط کشورها و برندهای سرمایه‌داری شد. تظاهرات در بنگلادش به قدری ادامه‌دار شد که این کشور تصمیم گرفت برندها را مجبور به امضای قراردادی کند که طی آن هم حقوق کارگران و هم سلامت محیط کار بهبود یابد؛ گرچه هنوز نیمی از برندها به قول و قرارشان وفا نکرده‌اند و شرایط همچنان بد است. بنگلادش هم برای اینکه این برندها متواری نشوند، این قراردادها را پیگیری نمی‌کند.
تاثیر فست‌فشن بر صنعت مد
در حال حاضر تمرکز استارت‌آپ ویکندهای مطرح بر سالم‌ساختن و کم‌کردن تاثیر منفی صنعت مد و تولید لباس روی محیط اطراف ما و اکوسیستم هستند. اما علت این کار چیست؟
شاید برای شما جالب باشد که بدانید بعد از صنعت نفت و گاز، دومین صنعتی که آلودگی ایجاد می‌کند، مد است. از زمان تولید پارچه و یا چرم تا رنگ‌کردن و چاپ پارچه‌ها از خاک، هوا و کارگرانی که در کارخانه‌ها کار می‌کنند، همگی در خطر هستند. همچنین که این صنعت دورریز زیادی هم دارد و بخش زیادی از لباس‌هایی که تولید میشوند، فروش نمی‌روند. تا حالا به این فکر کرده‌اید که برای این همه لباسی که به‌وسیله فست‌فشن‌ها ( برندهایی مثل ال سی وایکیکی، اچ اند ام و غیره) تولید می‌شود و فروش نمی‌رود، چه اتفاقی می‌افتد؟
انگشت اتهام رو به برند هایی مانند زارا ، اچ اند ام و… دراز است .
هر ساله میلیون ها میلیون لباس دور انداخته میشوند
کشورهای در حال توسعه قربانی اصلی هستند
اغلب شرکت‌های تولید لباس، کارخانه‌های خود را در کشورهای در حال توسعه، مخصوصا بنگلادش، پایه‌گذاری می‌کنند و علت این کار هم این است که هزینه کارگر در این کشورها بسیار پایین است و با وجود اینکه شرایط کاری مساعد نیست و خطر جانی برای این افراد وجود دارد، با افزایش رقابت بین برندها، مجبورند قیمت لباس‌ها و به تبع حقوق و مزایای این کارگرها را پایین بیاورند. میانگین سن شروع کار در این کارخانه‌ها 12 سال است و قریب به 4 میلیون نفر در بنگلادش به این کار مشغول هستند. باید بدانید که فست‌فشن‌ها نه به فکر مشتری و نه به فکر کارگران و نه دنیا هستند. هدف اصلی آنها تولید لباس بیشتری است تا مشتری‌ها لباس بیشتری بخرند.
تولیدی لباس در هند
ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
• سعی کنید محصولاتی را تهیه کنید که داخل خود ایران تهیه شده باشند تا به این شکل از تولیدکننده‌های ایرانی حمایت کرده باشید.
• درباره هر برندی که از آن خرید می‌کنید و در مورد پیشینه و اینکه اجناس این برند کجا تولید می‌شود، اطلاعات کسب کنید.
• زیاد خرید نکنید و فقط آیتم‌هایی را که واقعا به آن نیاز دارید، تهیه کنید.
• کم‌کم به مصرف لباس‌هایی که الیاف برگشت‌پذیر به طبیعت دارند، روی بیاورید.
با خرید درست می‌توانیم جلوی زیان‌های صنعت مد را بگیریم
منبع : Up-fuse
منبع : مجله اینترنتی مدوپیا
